Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus, Lion's Maine)

​

Soplówka jeżowata, znana jako Lion’s Mane, to jadalny grzyb ceniony za wpływ na układ

nerwowy. W medycynie wschodniej stosowany od wieków, a obecnie intensywnie badany pod kątem

działania na pamięć, koncentrację i zdrowie mózgu. (Mori et al., 2009).​

Występuje w strefie umiarkowanej półkuli północnej — w Europie (w tym w Polsce, gdzie jest bardzo rzadka i chroniona), Azji (Chiny, Japonia, Korea) oraz Ameryce Północnej. Rośnie głównie na martwych lub obumierających drzewach liściastych, takich jak buk, dąb, rzadziej kasztanowiec, brzoza czy klon. Preferuje stare drzewa i drewno w określonym stopniu rozkładu, dlatego jej naturalne siedliska są ograniczone, a owocniki pojawiają się najczęściej od lata do późnej jesieni.

​

Najważniejsze właściwości

​

• Wspiera funkcje poznawcze i pamięć (Mori et al., 2009)

Badania sugerują, że soplówka jeżowata może wspierać pracę mózgu, szczególnie w obszarze pamięci, koncentracji i przetwarzania informacji. W badaniu Mori i współpracowników (2009) osoby z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi, które przez kilka tygodni regularnie przyjmowały preparat z soplówki, osiągały lepsze wyniki w testach oceniających pamięć i funkcje poznawcze. Co istotne, poprawa była widoczna przy systematycznym stosowaniu, a nie po jednorazowej dawce. Efekt ten wiąże się z wpływem soplówki na neuroplastyczność — czyli zdolność mózgu do tworzenia i wzmacniania połączeń nerwowych — oraz ze stymulacją czynnika wzrostu nerwów (NGF), kluczowego dla zdrowia neuronów.

​

• Może poprawiać nastrój i redukować objawy lęku (Nagano et al., 2010)

Soplówka jeżowata może również korzystnie wpływać na samopoczucie psychiczne. W badaniu Nagano i wsp. (2010) osoby suplementujące soplówkę przez kilka tygodni zgłaszały obniżenie poziomu lęku, mniejsze napięcie emocjonalne oraz poprawę nastroju w porównaniu z grupą kontrolną. Mechanizm tego działania nie polega na typowym uspokojeniu, jak w przypadku leków sedatywnych, lecz raczej na wspieraniu równowagi układu nerwowego. Działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz wpływ na neuroprzekaźnictwo mogą pomagać mózgowi lepiej radzić sobie ze stresem i przeciążeniem psychicznym, co przekłada się na poprawę ogólnego samopoczucia.

​

• Zawiera związki neuroaktywne — erinaciny i hericenony.

​Erinaciny są znane z silnej zdolności stymulowania produkcji czynnika wzrostu nerwów (NGF), wspierającego regenerację neuronów, natomiast hericenony mogą wspomagać procesy powstawania nowych połączeń nerwowych i chronić komórki nerwowe przed stresem oksydacyjnym. (Wong et al.,2020)

​

• Nastrój i sen u osób z nadwagą (Vigna et al., 2019)

Badanie Vigna i współpracowników (2019) objęło osoby z nadwagą, u których często współwystępują problemy ze snem, podwyższony poziom stresu i obniżone samopoczucie. Po ośmiu tygodniach regularnej suplementacji soplówką jeżowatą uczestnicy badania odczuwali wyraźną poprawę jakości snu — łatwiej zasypiali i budzili się bardziej wypoczęci. Jednocześnie odnotowano obniżenie poziomu lęku oraz poprawę nastroju. Efekty te mogą wynikać z działania soplówki na układ nerwowy, jej właściwości przeciwzapalnych oraz wpływu na regulację osi stresu, co jest szczególnie istotne u osób, u których nadwaga sprzyja przewlekłemu napięciu i zaburzeniom snu.

​

• Działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. (Wong et al.

Soplówka ogranicza nadmierną aktywację procesów zapalnych w organizmie, m.in. hamując produkcję prozapalnych cytokin takich jak TNF-α, IL-1β i IL-6. Jednocześnie jej związki bioaktywne neutralizują wolne rodniki tlenowe, które uszkadzają komórki i przyspieszają starzenie. Dzięki temu soplówka może chronić neurony i inne tkanki przed stresem oksydacyjnym oraz przewlekłym stanem zapalnym — dwoma kluczowymi czynnikami rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.

​

• Wspiera regenerację nerwów poprzez stymulację NGF.

NGF (Nerve Growth Factor) to białko pełniące kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia komórek nerwowych — wspiera ich wzrost, dojrzewanie i przeżycie. Związki aktywne z soplówki (szczególnie erinaciny) mogą zwiększać produkcję NGF w komórkach nerwowych, co sprzyja regeneracji uszkodzonych neuronów, poprawie komunikacji międzykomórkowej i ogólnej ochronie układu nerwowego. (Kawagishi et al., 1994)

 

Znaczenie dla osób z demencją: Ponieważ jednym z kluczowych problemów w chorobach

neurodegeneracyjnych (takich jak choroba Alzheimera) jest postępująca utrata neuronów oraz

osłabienie komunikacji między nimi, zwiększenie produkcji NGF może wspierać procesy naprawcze w mózgu. W badaniach przedklinicznych soplówka wykazywała zdolność do poprawy funkcji poznawczych, ograniczania odkładania się patologicznych białek i wspierania zdrowia neuronów — co sugeruje, że może mieć potencjał jako uzupełniające wsparcie dla osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi i we

wczesnych etapach demencji.

 

​

Jak stosuje się ekstrakt wodno-alkoholowy z soplówki jeżowatej?

Najczęściej stosowane protokoły

​

Ekstrakt wodno-alkoholowy z soplówki stosuje się przede wszystkim w sposób regularny i długoterminowy, ponieważ jego działanie nie jest natychmiastowe — związane jest z stopniowym wspieraniem układu nerwowego, neuroplastyczności i regeneracji neuronów.

​

1. Wsparcie funkcji poznawczych (pamięć, koncentracja, jasność umysłu)

Najczęściej wybierany protokół przy pracy umysłowej i nauce.

• 2–3 ml, 2 razy dziennie

• najlepiej rano i wczesnym popołudniem

• czas stosowania: minimum 8–12 tygodni

Regularność jest kluczowa — badania sugerują, że korzyści pojawiają się stopniowo wraz z długotrwałym stosowaniem.

​

2. Wsparcie nastroju i redukcja lęku

Stosowany u osób narażonych na przewlekły stres i napięcie.

• 1–2 ml, 2 razy dziennie

• rano i po południu

• może być łączony z technikami relaksacyjnymi

Ten protokół jest dobrze tolerowany i często wybierany jako delikatne wsparcie równowagi psychicznej.

​

3. Regeneracja układu nerwowego / wsparcie NGF

Protokół stosowany przy długotrwałym przeciążeniu układu nerwowego, rekonwalescencji lub intensywnej pracy intelektualnej.

• 3–4 ml, 2 razy dziennie

• czas trwania: 6–12 tygodni

• następnie 1–2 tygodnie przerwy

Działanie wiąże się ze stymulacją NGF (czynnika wzrostu nerwów), co jest procesem wymagającym czasu.

​

4. Codzienne, łagodne wsparcie

Dla osób zdrowych, profilaktycznie.

• 1 ml, 1–2 razy dziennie

• długoterminowo

• często wybierany jako „higiena mózgu”

 

5. Mikrodawkowanie

Stosowane przez osoby wrażliwe lub rozpoczynające suplementację.

• kilka–kilkanaście kropli, 2–3 razy dziennie

• efekt łagodny, ale dobrze tolerowany

• pozwala stopniowo zwiększać dawkę

 

Wskazówki praktyczne

• ekstrakt można przyjmować bezpośrednio pod język lub rozcieńczony w niewielkiej ilości wody,

• najlepiej stosować wcześniej w ciągu dnia (nie działa nasennie, ale może podnosić jasność umysłu),

• kluczowe jest systematyczne przyjmowanie, a nie wysokie, jednorazowe dawki.

 

Bezpieczeństwo

Soplówka jeżowata jest uważana za bardzo bezpieczny grzyb.
Sporadycznie mogą pojawić się łagodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego lub reakcje alergiczne u osób uczulonych na grzyby.

​